Υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να πηγαίνουμε το βράδυ στο κρεβάτι νιώθοντας υπνηλία και να ξυπνάμε το πρωί εντελώς αναζωογονημένοι; Όταν δεν κοιμόμαστε καλά για μεγάλο διάστημα, είναι το μόνο που σκεφτόμαστε κατά τη διάρκεια της μέρας. Αλλά γιατί κοιμόμαστε; Γιατί χρειαζόμαστε τον ύπνο τόσο πολύ; Ποιες είναι οι επιδράσεις του ύπνου, πέρα από το να φορτίσουμε τις μπαταρίες μας; Ας ρίξουμε μια ματιά σε κάποιες από τις διαφορετικές θεωρίες:
Ο ύπνος ενισχύει τη μνήμη
Η σημασία του ύπνου δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Για έναν και κύριο λόγο, ο ύπνος μας βοηθά να δημιουργήσουμε αναμνήσεις. Κατά τη διάρκεια μιας κανονικής ημέρας, το μυαλό μας δέχεται έναν τεράστιο αριθμό πληροφοριών. Όλα αυτά τα γεγονότα, οι αισθήσεις και οι εμπειρίες χρειάζεται κατόπιν επεξεργασίας να αποθηκευτούν, και αυτό δεν συμβαίνει άμεσα – συμβαίνει όσο εμείς κοιμόμαστε. Όταν κοιμόμαστε, μικρά τμήματα πληροφοριών "ταξιδεύουν" από τη βραχυπρόθεσμη μνήμη στη μακροπρόθεσμη μνήμη.
Ο ύπνος μας βοηθά στη μάθηση
Η δημιουργία των αναμνήσεων είναι φυσικά καταλυτική για την εκμάθηση νέων πραγμάτων και δεξιοτήτων.
Όταν εισάγονται νέες πληροφορίες στον εγκέφαλο, πρέπει να "εδραιωθούν" για να γίνουν μια μόνιμη ανάμνηση. Επιπρόσθετα, χρειάζεται να είναι κανείς σε θέση να ανακαλέσει αυτή τη μνήμη αφότου αποθηκευτεί. Όταν είναι κανείς σε θέση να το κάνει αυτό, τότε σίγουρα έχετε μάθει κάτι νέο – όπως για παράδειγμα, μια νέα λέξη ξένης γλώσσας ή τι φάγατε χθες βράδυ. Ίσως ακόμα να έχετε μάθει να κάνετε κάτι – όπως για παράδειγμα, πώς να παίζετε κιθάρα.
Μεγαλώνουμε ενώ κοιμόμαστε
Τα σώματά μας απαιτούν μεγάλες περιόδους για αναζωογόνηση και ανάπτυξη μυών. Κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων, οι πληγές επουλώνονται και οι ιστοί του σώματος αναδομούνται. Όλα αυτά συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου, καθώς τα σώματά μας "αποκαθιστούν" ότι έχουν απολέσει όσο είμαστε ξύπνιοι. Ο ύπνος στην πραγματικότητα είναι μια πολύ δραστήρια διαδικασία, κατά την οποία αποκαθίσταται και ενισχύεται ο οργανισμός. Κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και της εφηβίας χρειαζόμαστε περισσότερες ώρες ύπνου, ώστε να αναπτυχθούμε και να απομνημονεύσουμε νέα δεδομένα.
Κοιμόμαστε για να εξοικονομήσουμε ενέργεια
Όταν κοιμόμαστε μειώνουμε την κατανάλωση ενέργειας για λίγο: Η θερμοκρασία του σώματός μας πέφτει και οι θερμιδικές ανάγκες μας μειώνονται. Στα πρώιμα χρόνια της ιστορίας, ήταν πολύ σημαντικό να μην σπαταλάει ο άνθρωπος την ενέργειά του. Έτσι, κατά τη διάρκεια της νύχτας, όπου η ανεύρεση τροφής ήταν πιο δύσκολη από ότι κατά τη διάρκεια της ημέρας, το ανθρώπινο είδος είχε ένα μακρύ, ευεργετικό ύπνο.
Τί γίνεται κατά τα στάδια του ύπνου;
Κατά τη διάρκεια των κύκλων του ύπνου, περνάμε από διαφορετικές φάσεις, από τον ελαφρύ ως το βαθύ και τον ύπνο της ταχείας κίνησης των ματιών (REM), όπου συμβαίνουν και τα περισσότερα όνειρα. Τα διαφορετικά στάδια φαίνεται να διαδραματίζουν διαφορετικό ρόλο στην απομνημόνευση και την εκμάθηση. Φαίνεται ότι ο ύπνος REM παίζει καθοριστικό ρόλο στο να καταστεί κτήμα το διδακτικό υλικό και συμμετέχει στην αποθήκευση των αναμνήσεων. Η εκμάθηση των μηχανικών δεξιοτήτων φαίνεται να εξαρτάται από ελαφρύτερα στάδια ύπνου, ενώ ορισμένοι τύποι οπτικής μάθησης δείχνουν να χρειάζονται τόσο το στάδιο του βαθύ όσο και του REM ύπνου.
Μην υποτιμάτε τη σημασία του ύπνου
Ο ύπνος, όπως υποστηρίζεται, έχει θετική επίδραση στην ανοσολογική λειτουργία, στην απώλεια βάρους και τη ρύθμιση της όρεξης, τη συναισθηματική ζωή και σε πολλά ακόμα, οπότε υπάρχουν πολλοί λόγοι για να κοιμάστε. Εάν έχετε προβλήματα ύπνου για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό για να βρείτε μια λύση. Ένας γιατρός μπορεί να κάνει μια διάγνωση και να θεραπεύσει ενδεχόμενη ιατρική πάθηση.
Πηγές
https://sleepfoundation.org/excessivesleepiness/content/why-do-we-need-sleep
http://healthysleep.med.harvard.edu/healthy/matters/benefits-of-sleep/why-do-we-sleep
